Αποκέντρωση: Λύση για την έξοδο από τον φαύλο κύκλο της σύγχρονης ζωής?
Πρόσφατα έπεσε στην αντίληψή μου ένα άρθρο για τον Dr. Earnest Ceriani, ιατρό της υπαίθρου στο Κολοράντο των 1950’s. Η εύρεση ενός γιατρού στην αμερικανική ύπαιθρο δεν ήταν ποτέ εύκολη. Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι επέλεγαν την νοσοκομειο-κεντρική προσέγγιση από τα τέλη του 19ου αιώνα, τόσο οι γιατροί όσο και οι μονάδες υγείας είχαν την τάση να συγκεντρώνονται στα αστικά κέντρα, όπου ο συρρέων πληθυσμός κρατούσε τα κρεβάτια γεμάτα. Φανταστείτε ότι από το 1920 πάνω από το 80% των γιατρών κατοικούσαν στις μεγάλες πόλεις.
Η στροφή των ίδιων των γιατρών από τη Γενική Ιατρική, που εξασκούσαν οι περισσότεροι συνάδελφοι πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στις διάφορες άλλες ειδικότητες έπληξε ακόμα περισσότερο την υγειονομική κάλυψη της υπαίθρου. Αρκεί να σημειωθεί ότι μέχρι το 1960 πάνω από το 85-90% των αποφοίτων ιατρικών σχολών διάλεγαν άλλη ειδικότητα από αυτή της Γενικής / Οικογενειακής Ιατρικής, με κύριο γνώμονα την επαγγελματική αποκατάσταση και το υψηλότερο εισόδημα. Επίσης, η μετάβαση από ένα σύστημα συμμετοχής των ασθενών στην αμοιβή του ιατρού σε ένα σύστημα μισθοδοσίας από το εκάστοτε ασφαλιστικό σύστημα, η άνιση αμοιβή μεταξύ των ειδικοτήτων αλλά και η αλλαγή της ιατρικής κουλτούρας από λειτούργημα σε κερδοφόρα επιχειρηματική δραστηριότητα σφράγισαν το “διαζύγιο” της ποιοτικής παροχής υπηρεσιών υγείας και του ρουστίκ τρόπου ζωής.
Η τσάντα του γιατρού της υπαίθρου – Dr. Earnest Ceriani, Colorado (1948)
Η πρότυπη δημοσιογραφική δουλειά του W. Eugene Smith, παρά τα 70 χρόνια της, συνεχίζει να αποτελεί πρότυπο φωτορεπορτάζ για τα μέρη που η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι απούσα ή υπολειτουργεί. Το ρεπορτάζ του 1948 στο Life magazine πρωτοτύπησε όσον αφορά στο ύφος αφήγησης αλλά και τη χρήση ιδιαίτερων φωτογραφιών από τη καθημερινότητα ενός γιατρού της υπαίθρου – του Dr. Ernest Ceriani, του μοναδικού γιατρού για πάνω από 2,000 ψυχές στη περιοχή του Kremmling, στο Colorado των ΗΠΑ.
Ο Smith διαμορφώνει το πορτρέτο μιας σχεδόν ηρωικής φιγούρας, του 32χρονου Ceriani, ο οποίος κουράρει τους ασθενείς του με αυταπάρνηση αλλά και βαθιά γνώση της ιατρικής επιστήμης και της χειρουργικής τέχνης (αν και Γενικός Ιατρός μπορούσε να πραγματοποιεί με επιτυχία από συρραφές θλαστικών τραυμάτων μέχρι ακρωτηριασμούς άκρων). Ο Ceriani εναλλάσσεται μεταξύ στωικής εξάντλησης και υπερφυσικής συγκέντρωσης, και μην έχοντας άλλες εναλλακτικές με το Denver πάνω από 115 μίλια μακριά, γίνεται ένας πραγματικός Σωτήρας.
“These 2,000 souls are constantly falling ill, recovering or dying, having children, being kicked by horses and cutting themselves on broken bottles. A single country doctor, known in the profession as a “g.p.”, or general practitioner, takes care of them all. His name is Ernest Guy Ceriani.”
— Excerpt from “Country Doctor,” Life Magazine, 1948
Ο Dr. Ceriani ταξίδευε με άλογο για να επισκεφτεί τους ασθενείς του στα περίχωρα του Kremmling του Colorado (1948).
Thin, without fever, not cold, not warm, with empty eyes, without a shirt, the young man under the stuffed quilt heaves himself up, hangs around my throat and whispers in my ear, “Doctor, let me die.”
— Franz Kafka, “A Country Doctor”
Το σπίτι των ονείρων μας δε χρειάζεται να είναι απλά ευσεβής πόθος…
Από τα χρόνια του Ιπποκράτη έως σήμερα, κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει ότι η πρόληψη οφείλει να αποτελεί τόσο προτεραιότητα του εκάστοτε Συστήματος Υγείας όσο και του καθένα μας ξεχωριστά. Και για την εφαρμογή των βασικών αρχών του Lifestyle Medicine για την πρόληψη και πιθανή υποστροφή πολλών χρονιών νοσημάτων δε μπορώ να φανταστώ καλύτερο περιβάλλον από την Ελληνική επαρχία. Μέσω της αποκέντρωσης, τόσο εμείς όσο και οι ασθενείς μας, μπορούμε να τραφούμε ποιοτικότερα ακολουθώντας είτε το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής είτε αυτό του whole-food plant based diet. Μπορούμε να αυξήσουμε τη φυσική μας δραστηριότητα, να βελτιώσουμε τις ώρες και την ποιότητα του ύπνου μας, να σχηματίσουμε ισχυρούς κοινωνικούς δεσμούς και ένα αίσθημα κοινότητας. Όλα αυτά θα μας βοηθήσουν να διαχειριστούμε το στρες, και να αποφύγουμε τα τοξικά επίπεδα που συχνά αγγίζουμε στη καθημερινότητά μας.
Ίσως γράφοντας αυτές τις παραγράφους να εκφράζω απλά ευσεβείς πόθους. Ίσως όμως και να είναι τα θεμέλια για ένα μεγάλο βήμα σε μία καινούρια πορεία. Όπως και να έχει, το όνειρο πάντα προηγείται της υλοποίησης.
Πλάνο κατοικίας στην ύπαιθρο σε μία έκταση 4 στρεμμάτων, σύμφωνα με τις αρχές του homesteading!!
Άλλους μας συγκινεί ένας τέτοιος τρόπος ζωής κι άλλους όχι. Άλλοι βλέπουμε τη ζωή μας σαν έναν φαύλο κύκλο που ψάχνουμε διέξοδο από αυτόν, άλλοι είμαστε ευτυχισμένοι με τον αστικό τρόπο ζωής κι άλλοι βιώνουμε μια καθημερινότητα με τόσο έντονο ρυθμό, που ξεχνάμε να σκεφτούμε τι μας ταιριάζει – ίσως και να επιλέγουμε να εθελοτυφλούμε… Όπως και να έχει, τόσο η ειδικότητα της Γενικής / Οικογενειακής Ιατρικής όσο και οι σύγχρονες τάσεις στο Lifestlyle Medicine μας δείχνουν έναν εναλλακτικό τρόπο να δούμε την καθημερινότητα μας και το μέλλον μας. Ο Μίλαν Κούντερα είχε γράψει στην “Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι” ότι:
Ο ανθρώπινος χρόνος δεν γυρίζει κυκλικά, αλλά προχωρεί σε ευθεία γραμμή. Γι’ αυτό και ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι ευτυχισμένος, επειδή η ευτυχία είναι επιθυμία επανάληψης.
Με άλλα λόγια, ευτυχισμένοι είμαστε μέσα σε μια ευχάριστη ρουτίνα κι όχι απλά ζώντας έντονες στιγμές. Η συνειδητή επιλογή για το πού βρίσκεται αυτή η ρουτίνα, αλλά και η δύναμη για να ξεπεράσουμε τους φόβους μας, βρίσκονται μέσα μας. Καλές επιλογές σε όλους μας!
Υ.Γ. Το άρθρο αυτό αφιερώνεται στον φίλο και συνεργάτη Γιάννη Πουλόπουλο, που έδειξε το δρόμο με το παράδειγμά του παρά τις όποιες δυσκολίες. Keep inspiring us!
Ο δρόμος είναι εκεί έξω, και μας περιμένει…
